الأول
(الأوَّل) كلمةٌ تدل على الترتيب، وهو اسمٌ من أسماء الله الحسنى،...
از عیاض بن حمار رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «أَهْلُ الْجَنَّةِ ثَلاثَةٌ: ذُو سُلْطانٍ مُقْسِطٌ مُوَفَّقٌ، ورَجُلٌ رَحِيمٌ رَقيقُ القَلْبِ لِكُلِّ ذِى قُرْبَى وَمُسْلِمٍ، وعَفِيفٌ مُتَعَفِّفٌ ذُو عِيالٍ»: «اهل بهشت سه دسته اند: حاکم و صاحب قدرتِ عادلی که - در فرمانبرداری از الله و اجرای شريعتش - موفّق باشد؛ و مرد دلسوزی که به خويشاوندان خود و هر مسلمانی مهربانی می کند؛ و هر مرد نيازمند و عيال واری که عزت نفس دارد و خويشتن دار است».
شرح الحديث :
این حدیث کسی که قدرت را در دست دارد به اقامه ی عدل و داد در بین مردم، کسی که قوم و خویشی داشته و زیاد با مردم سر و کار دارد، به صفات رحمت و مهربانی و دلسوزی و در نهایت کسی را که عیال وار است و نفقه ی عده ای را بر عهده دارد به درخواست نکردن چیزی از مردم و مبالغه در این مساله تشویق می کند؛ و در ادامه بیان می کند: پاداش کسانی که چنین باشند، بهشت است. و اینکه سه گروه را ذکر می کند، از باب حصر نیست بلکه از باب درک آسان تر آن از سوی شنونده و تسریع در فهمیدن آن و حفظ کلام می باشد.