العليم
كلمة (عليم) في اللغة صيغة مبالغة من الفعل (عَلِمَ يَعلَمُ) والعلم...
از ابوهریره رضی الله عنه شنیدم که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «انْتَدَبَ اللَّهُ (وَلِمُسْلِمٍ : تَضَمُّنَ اللَّهُ) لِمَنْ خَرَجَ فِي سَبِيلِهِ، لا يُخْرِجُهُ إلاَّ جِهَادٌ فِي سَبِيلِي، وَإِيمَانٌ بِي، وَتَصْدِيقٌ بِرسلِي فَهُوَ عَلِيَّ ضَامِنٌ: أَنْ أُدْخِلَهُ الْجَنَّةَ، أَوْ أُرْجِعَهُ إلَى مَسْكَنِهِ الَّذِي خَرَجَ مِنْهُ، نَائِلاً مَا نَالَ مِنْ أَجْرٍ أَوْ غَنِيمَةٍ»: «الله متعال اجر و پاداش کسی که در راه خدا به جهاد می رود سريع می دهد؛ الله متعال می فرمايد: به کسی که چیزی جز جهاد در راه من و ايمان به من و تصدیق پيامبرم باعث خروج او نشده است، ضمانت می دهم که (اگر کشته شد) او را وارد بهشت کنم يا اينکه او را سالم به همراه اجر و پاداش یا غنیمتی که بدست آورده، به خانه ای که از آن خارج شده برگردانم». و در روایت مسلم آمده است: «مَثَلُ الْمُجَاهِدِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ - وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَنْ يُجَاهِدُ فِي سَبِيلِهِ - كَمَثَلِ الصَّائِمِ الْقَائِمِ. وَتَوَكَّلَ اللَّهُ لِلْمُجَاهِدِ فِي سَبِيلِهِ إنْ تَوَفَّاهُ: أَنْ يُدْخِلَهُ الْجَنَّةَ أَوْ يَرْجِعَهُ سَالِمًا مَعَ أَجْرٍ أَوْ غَنِيمَةٍ»: «مثال مجاهد در راه الله - و الله بهتر می داند چه كسی در راه او جهاد می كند - مانند كسی است كه هميشه در حال روزه و نماز است. و الله متعال تعهد نموده كه اگر مجاهدِ راهش را بميراند، او را وارد بهشت سازد و (اگر زنده نگه دارد) سالم و تندرست، همراه پاداش يا غنيمت (به خانه) برگرداند».
شرح الحديث :
در این حدیث الله متعال برای کسی که در راه او خارج می شود و چیزی جز جهاد در راه او باعث خروجش نشده و در این مسیر مومن و مخلص است، یکی از این سه یا دو مورد را ضمانت می کند؛ اگر در این راه و با این وضعیت کشته شود، او را وارد بهشت می کند و اگر زنده بماند، او را به خانه ای که از آن خارج شده با اجر و پاداش یا غنیمتی که بدست آورده بازمی گرداند؛ یعنی یا با اجر بدون غنیمت او را باز می گرداند و یا با اجر و غنیمت هردو. اما روایت دوم که صاحب "العمدة" آن را به مسلم نسبت می دهد و حدیثی متفق علیه می باشد، بیانگر فضیلت جهاد در راه الله می باشد؛ و به عملی به عنوان جایگزین جهاد اشاره دارد که بشر از انجام آن ناتوان است و آن نماز و روزه ی پیوسته و مداوم می باشد؛ به همین دلیل رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: نمی توانند آن را انجام دهند.